Begrijpend lezen is een van de belangrijkste vaardigheden die kinderen in groep 4 van de basisschool leren. Het vormt de basis voor succes in vrijwel alle vakken, omdat het kinderen helpt om teksten goed te begrijpen en informatie eruit te halen. In groep 4 maken kinderen een grote stap in hun ontwikkeling op dit gebied. In dit artikel lees je wat begrijpend lezen precies is, wat kinderen leren in groep 4, hoe ze hierin beter kunnen worden, hoe je als ouder het leesplezier kunt stimuleren, welke toetsen er zijn en hoe je je kind daarop kunt voorbereiden. Ook geven we een overzicht van de beste oefenboeken.
Begrijpend lezen is het vermogen om een tekst te begrijpen, de belangrijkste informatie eruit te halen en verbanden te leggen. Het gaat dus niet alleen om het technisch kunnen lezen van woorden en zinnen, maar juist om het snappen wat er staat. Kinderen leren bijvoorbeeld om hoofdgedachten te herkennen, vragen over de tekst te beantwoorden en conclusies te trekken.
In groep 4 ligt de nadruk op het verdiepen van de leesvaardigheid. Kinderen oefenen met:
Het begrijpen van korte teksten en verhaaltjes;
Het beantwoorden van vragen over de tekst;
Het herkennen van het onderwerp en de hoofdgedachte;
Het onderscheiden van feiten en meningen;
Het gebruiken van aanwijzingen in de tekst (zoals signaalwoorden).
Daarnaast leren ze om strategieën toe te passen, zoals voorspellen waar de tekst over zal gaan, samenvatten en terugzoeken van informatie.
Goed worden in begrijpend lezen vraagt om oefening én goede strategieën. Als ouder van een kind in groep 4 wil je natuurlijk niet dat je kind achter de feiten aanloopt. Hier zijn enkele tips om je kind spelenderwijs beter te laten worden in begrijpend lezen.
Hoe meer je leest, hoe beter je begrijpt. Probeer elke dag op vaste momenten een boek te pakken. Dat hoeft niet lang te zijn. Tien minuten tot een kwartiertje doet al heel veel.
Wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe? Dit zijn vragen die je over heel veel teksten kunt beantwoorden. Ze dwingen een kind beter naar de tekst te kijken en op die manier vaardigheden aan te scherpen die juist zo belangrijk zijn.
Laat je kind navertellen wat hij of zij gelezen heeft.
Het lezen hoeft niet alleen om verhalen te gaan, ook nieuwsberichten, informatieve stukjes en instructieteksten helpen heel erg goed.
Ook het aanleren van leesstrategieën, zoals ‘voorspellen’, ‘vragen stellen’ en ‘samenvatten’, helpt enorm bij het verbeteren van het begrijpend lezen.
Leesplezier is dé sleutel tot succes bij begrijpend lezen. Kinderen die lezen leuk vinden, lezen vaker en worden daardoor beter. Tips om het leesplezier te stimuleren:
Laat je kind zelf boeken kiezen (ook strips of informatieve boeken zijn goed!)
Lees samen: voorlezen blijft belangrijk, ook in groep 4
Praat over boeken: wat vond je leuk? Wat zou jij anders hebben gedaan?
Maak lezen gezellig: een fijn leeshoekje, samen naar de bibliotheek of een boek als beloning.
In groep 4 worden begrijpend lezen LVS-toetsen afgenomen om het niveau van je kind te meten. De bekendste zijn:
Cito Leerling in Beeld: deze toetsen worden halverwege (M4) en aan het eind van het schooljaar (E4) afgenomen.
IEP-toetsen: meten de groei in vaardigheid over het schooljaar. Passend bij het leerlingvolgsysteem van IEP.
Boom LVS of Dia: andere leerlingvolgsystemen met toetsen voor begrijpend lezen.
Scholen gebruiken altijd maar één LVS, dus deze toetsen worden niet alle vier afgenomen. Informeer bij je school als je wil weten welke toets de kinderen maken.
Los van de LVS-toetsen zijn er ook methodetoetsen, mits de school een methode voor begrijpend lezen hanteert.
Hoewel begrijpend lezen niet iets is dat je even uit je hoofd leert, helpt regelmatig oefenen wel degelijk. Oefenen kan op deze manieren:
Oefentoetsen maken met teksten en meerkeuzevragen
Strategieën herhalen die kinderen op school leren (zoals ‘verder lezen als je iets niet snapt’)
Samen oefenen met voorbeeldteksten (stel zelf vragen over een tekst en bespreek het antwoord)
Zorg dat oefenen geen druk oplevert, maar juist een manier is om zelfvertrouwen op te bouwen.
Er zijn verschillende oefenboeken en werkbladen beschikbaar. Helaas is het meeste materiaal dat je online vindt niet compleet genoeg, behandelt het verkeerde tekstsoorten of komt het niet tegemoet aan strategieën.
Wil je het beste oefenboek voor groep 4 gebruiken? Bekijk dan het oefenboek “Begrijpend Lezen Oefenen voor Groep 4” van Educazione.
Gericht op de kerndoelen begrijpend lezen in groep 4.
Helder vormgegeven, kindvriendelijk en overzichtelijk.
Oefeningen met verhalende én informatieve teksten.
Ideaal als voorbereiding op LVS-toetsen (Leerling in Beeld, IEP, Dia en Boom).
Bereid voor op methodetoetsen.